düyunu umumiye ne demek?

Düyun-u Umumiye

Düyun-u Umumiye, Osmanlı İmparatorluğu'nun dış borçlarını ödeyememesi üzerine 1881 yılında kurulan ve alacaklı devletlerin temsilcilerinden oluşan uluslararası bir örgüttür. "Genel Borçlar" anlamına gelir. Bu kurum, Osmanlı maliyesine el koyarak devletin gelir kaynaklarını yönetmiş ve borç tahsilatını sağlamıştır.

Kuruluş Amacı ve Süreci:

Osmanlı Devleti, Kırım Savaşı (1853-1856) ile başlayan dış borçlanma sürecinde, artan faiz yükü ve kötü mali yönetim nedeniyle borçlarını ödeyemez hale gelmiştir. 1875'te iflasını ilan etmesi üzerine, alacaklı devletler (başta İngiltere ve Fransa olmak üzere) Osmanlı maliyesini kontrol altına almak amacıyla harekete geçmişlerdir. Sonuç olarak, 1881'de Muharrem Kararnamesi ile Düyun-u Umumiye kurulmuştur.

Yetkileri ve İşleyişi:

Düyun-u Umumiye, Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli gelir kaynaklarına (tütün, tuz, alkol, ipek gibi) el koymuş ve bu gelirleri doğrudan tahsil ederek alacaklılara dağıtmıştır. Kurumun yönetim kurulu, alacaklı devletlerin temsilcilerinden oluşuyordu ve Osmanlı hükümeti üzerinde büyük bir baskı kurmuştu. Düyun-u Umumiye, adeta "devlet içinde devlet" gibi faaliyet göstermiş, Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik bağımsızlığını önemli ölçüde zedelemiştir.

Etkileri:

  • Osmanlı ekonomisinin dış güçlerin kontrolüne girmesi.
  • Milli sanayinin gelişmesinin engellenmesi.
  • Osmanlı İmparatorluğu'nun siyasi bağımsızlığının zayıflaması.
  • Halkın ekonomik sıkıntılarının artması.

Düyun-u Umumiye, Lozan Barış Antlaşması ile 1924 yılında kaldırılmıştır. Bu antlaşma ile Osmanlı borçları, Türkiye Cumhuriyeti ve diğer Osmanlı halefi devletleri arasında paylaştırılmıştır.

İlgili Kavramlar: